Ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τον όρο «φιλοσοφία» και είπε ότι αυτή είναι όρεξη και κάτι σαν φιλία για τη σοφία, και σοφία είναι η επιστήμη της αλήθειας των όντων. Ως όντα αναγνώριζε και έλεγε τα άυλα και αιώνια και τα μόνα που ενεργούν, δηλαδή τα ασώματα, ενώ τα υπόλοιπα μόνο κατά συνωνυμία είναι όντα, επειδή συμμετέχουν στα άλλα, οι σωματικές και υλικές μορφές, που γεννιούνται και πεθαίνουν και στην πραγματικότητα δεν ήταν ποτέ όντα. Η σοφία είναι η επιστήμη των κυρίως όντων και όχι αυτών που κατά συνωνυμία ονομάζονται έτσι, αφού βέβαια ούτε μπορούν να γίνουν αντικείμενο επιστήμης τα σωματικά είδη ούτε και επιδέχονται βέβαιη γνώση, επειδή είναι άπειρα, ακατανόητα επιστημονικώς και σαν να μην υπάρχουν, σε αντιδιαστολή με τα καθολικά όντα, και δεν μπορούν εύκολα να περιγραφούν με κάποιον ορισμό.

Όσα δεν αποτελούν, λόγω της φύσης τους, γνωστικά αντικείμενα δεν μπορούν να νοηθούν και επιστημονικά΄ επομένως δεν είναι φυσικό να υπάρχει όρεξη για επιστήμη που δεν υφίσταται αλλά μάλλον για την επιστήμη των κυρίως όντων, που μένουν πάντοτε αναλλοίωτα και ίδια με τον εαυτό τους και συνυπάρχουν πάντα με την ονομασία «όντα». Με την κατανόηση αυτών συμβαδίζει και η κατανόηση των άλλων όντων, των συνωνύμων, χωρίς να έχει γίνει ποτέ αυτή αντικείμενο επιδίωξης, όπως και η γνώση για το σύνολο συμβαδίζει με τη γνώση του επιμέρους. «Άλλωστε, αν έχει κάποιος επαρκή γνώση των καθολικών», λέει ο Αρχύτας «θα γνωρίσει καλά και τα επιμέρους, όποια είναι».